در عصری که پایداری و نوآوری، محرکهای اصلی علم مواد هستند، فوم طرح چوب بهعنوان راهحلی تحولآفرین برای صنایعی مطرح شده که بهدنبال جایگزینهای دوستدار محیطزیست برای چوب طبیعیاند. در سال ۲۰۲۵، با افزایش نگرانیها نسبت به جنگلزدایی، تغییرات اقلیمی و کاهش منابع طبیعی، فوم طرح چوب، که عمدتاً از پلییورتان ساخته میشود، به یکی از مواد پایهای در حوزههای ساختوساز، مبلمان، دکوراسیون داخلی و دیگر صنایع تبدیل شده است. این پلیمر مصنوعی نهتنها ظاهر و بافت زیبای چوب را بازآفرینی میکند، بلکه از نظر دوام، تنوعپذیری و اثرات زیستمحیطی حتی از آن فراتر میرود.
شرکت بسپار توسعه دوام شیمی بهعنوان یکی از پیشگامان فرمولاسیون پلییورتان، در خط مقدم این تحول قرار دارد. این شرکت با تخصص در تولید پلیال باکیفیت برای فوم طرح چوب، محصولاتی را ارائه میدهد که با نیازهای مدرن، از جمله سیستمهای مقاوم در برابر شعله و چگالیهای قابل تنظیم، همسو هستند. پلیالهای این شرکت برای فوم پلییورتان با طرح چوب طراحی شده و در گریدهایB1، B2 و B3 (معمولی) عرضه میشوند و محدوده چگالی ۱۶۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب را پوشش میدهند (اصلاح واحد اشتباهی که گاهی بهصورت cm³ ذکر میشود).
این مقاله به بررسی تازهترین پیشرفتها، پارامترهای فنی، کاربردها و مزایای فوم طرح چوب میپردازد و راهنمایی جامع برای متخصصان و علاقهمندان ارائه میکند.
رشد فوم طرح چوب ارتباط مستقیمی با حرکت جهانی بهسوی اقتصاد چرخشی و مواد زیستی دارد. پژوهشهای سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ پیشرفتهای قابلتوجهی را در زمینه پلییورتانهای بدون ایزوسیانات (NIPU) وپلیالهای زیستپایه گزارش کردهاند؛ دستاوردی که وابستگی به منابع پتروشیمی را کاهش داده و بازیافتپذیری را افزایش داده است. شرکت بسپار توسعه دوام شیمی با بهینهسازی پلیالهای خود برای تولید پایدار، اطمینان حاصل کرده است که محصولاتش با استانداردهای بینالمللی ایمنی زیستمحیطی و عملکرد مطابقت دارند.

فوم طرح چوب که اغلب بهعنوان فوم پلییورتان مهندسیشده برای شبیهسازی چوب شناخته میشود، مادهای مصنوعی با چگالی بالا است که بافت، رگهها و ظاهر چوب طبیعی را بازتولید میکند، در حالیکه خواص مکانیکی برتری دارد. این ماده از واکنش پلیالها و ایزوسیاناتها بهدست میآید و ساختاری سخت یا نیمهسخت ایجاد میکند که برای قالبگیری در اشکال پیچیده بسیار مناسب است.
برخلاف چوب طبیعی که از جنگلها برداشت میشود و در معرض پوسیدگی و آفات است، فوم طرح چوب در محیطهای کنترلشده تولید میشود، در نتیجه مصرف منابع و پسماند تولیدی به حداقل میرسد.
در اصل، این فوم نوعی پلیمر بر پایه پلییورتان است که در فرآیند تولید آن، عوامل فومزا ساختار سلولی ایجاد میکنند تا ترکیبی سبک اما مقاوم بهدست آید. پلیالها نقش کلیدی در این فرآیند دارند و پایهای برای فرمولاسیونهایی فراهم میکنند که از طریق رنگدانهها و تکنیکهای بافتدهی، ظاهری مشابه چوب ایجاد میکنند.
در سال ۲۰۲۵، نوآوریهایی مانند استفاده از پلیالهای زیستی ، پایداری این ماده را بیشتر کرده است. بهعنوان مثال، پژوهشهای اخیر درباره پلیالهای مشتق از سلولز منجر به تولید فومهایی با عایق حرارتی بهتر و استحکام مکانیکی بالاتر شدهاند، موضوعی که با تمرکز بسپار بر تحقیق و توسعه کاملاً همسو است.
این فوم بهدلیل قابلیت قالبگیری تزریقی، پاششی یا ریختهگری، امکان ساخت طرحهای بسیار پیچیدهای را فراهم میکند که اجرای آنها با چوب طبیعی دشوار یا پرهزینه است. فوم طرح چوب صرفاً تقلید نیست؛ ارتقایی هوشمندانه از چوب طبیعی است که زیبایی را با کارایی ترکیب کرده و در عین حال از اکوسیستمها محافظت میکند.
فوم طرح چوب مجموعهای از ویژگیها دارد که آن را در کاربردهای مدرن بیرقیب کرده است:
وزن سبک: چگالی بین ۱۶۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب دارد و این امر حملونقل و نصب را آسانتر و کمهزینهتر میکند.
دوام بالا: در برابر ضربه، خطوخش و تغییر شکل بسیار مقاوم است و در محیطهای پرتردد عملکردی بهتر از چوب دارد.
مقاومت در برابر رطوبت: از تورم، پوسیدگی و رشد قارچ جلوگیری میکند؛ گزینهای ایدهآل برای فضاهای مرطوب مانند آشپزخانه و سرویسها.
پایداری حرارتی:بدون تغییر شکل، دمایی بین منفی ۴۰ تا مثبت ۸۰ درجه سانتیگراد را تحمل میکند.
مقاومت در برابر آفات: در برابر حشرات و قارچها نفوذناپذیر است و نیازی به مواد شیمیایی محافظ ندارد.
قابلیت تنظیم: شرکت بسپار با ارائه پلیالهایی با سختی، انعطاف و رنگ قابل تنظیم، امکان شخصیسازی کامل را فراهم کرده است.
ایمنی در برابر آتش: سیستمهای B1، B2 و B3 سطوح مختلفی از مقاومت در برابر شعله را ارائه میدهند.
پیشرفتهای اخیر در زمینه مواد ضدحریق بدون هالوژن مانند ترکیبات DOPO، ایمنی را افزایش دادهاند بدون آنکه به محیط زیست آسیب بزنند.از نظر خواص مکانیکی، این فوم استحکام فشاری تا ۵ مگاپاسکال دارد و برای کاربردهای باربر نیز مناسب است.

عملکرد فوم طرح چوب به ویژگیهای فنی پلیال بستگی دارد. پلیالهای بسپار توسعه دوام شیمی برای واکنشپذیری، گرانروی و عدد هیدروکسیل بهینه طراحی شدهاند که مستقیماً بر چگالی فوم، ساختار سلولی و ویژگیهای نهایی تأثیر میگذارد.
پارامترهای کلیدی عبارتاند از:
عدد هیدروکسیل (OH): بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ mg KOH/g — تعیینکننده میزان سختی و تراکم اتصالات عرضی
گرانروی: بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ mPa·s در ۲۵ درجه سانتیگراد — برای اختلاط و جریان مناسب در فرآیند فومسازی
عدد اسیدی: کمتر از ۲ mg KOH/g — برای جلوگیری از واکنشهای ناخواسته
مقدار آب: کمتر از ۰.۱٪ جهت کنترل یکنواختی فوم
در کاربردهای اسپری، پلیالهای با فشار بخار پایین و واکنشپذیری بالا استفاده میشوند تا زمان افزایش حجم بین ۱۰ تا ۲۰ ثانیه حاصل شود. چگالی از ۱۶۰ (برای تزئینات سبک) تا ۵۰۰ (برای اجزای سازهای) کیلوگرم بر مترمکعب با تنظیم مواد فومزا قابل تغییر است.
سیستمهای ضدحریق شامل:
B1: خودخاموششونده
B2: کماشتعال
B3: استاندارد
که در آنها از ترکیبات فسفر یا نیتروژن استفاده میشود.
پژوهشهای اخیر (۲۰۲۴–۲۰۲۵) در زمینه پلییورتانهای بدون ایزوسیانات (NIPU) مسمومیت را کاهش داده و ایمنی را افزایش دادهاند؛ بسپار نیز در حال توسعهی چنین فرمولاسیونهای سبزی است.
هدایت حرارتی این فوم بین ۰٫۰۲ تا ۰٫۰۴ وات بر متر-کلوین و استحکام فشاری آن بین۰٫۵ تا ۱۰ مگاپاسکال متغیر است.
کاربردهای این فوم گسترهای وسیع دارد:
تزئینی: برای قرنیز، قاب، گچبری، و المانهای معماری سبک
دکوراسیون داخلی: برای دیوارپوشها، بدنه مبلمان و کفپوشها با طرح و رنگ دلخواه
ساختمانی: در تیرها، پانلها و عایقها جهت افزایش بهرهوری انرژی
مبلمان: در ساخت کابینت، میز و صندلی سبک و مقاوم
حملونقل: در طراحی داخلی خودروها، داشبورد و تریمها
کاربردهای نوین: قطعات خودرویی و صنایع دریایی به دلیل مقاومت در برابر خوردگی
پلیالهای اختصاصی بسپار توسعه دوام شیمی با فرمولاسیونهای دقیق، تمام این کاربردها را ممکن ساختهاند.
مزایای زیستمحیطی: تولید مصنوعی باعث کاهش جنگلزدایی میشود؛ نمونههای زیستپایه تا ۵۰٪ انتشار کربن کمتر دارند.
صرفه اقتصادی: هزینه مواد اولیه و نیروی کار پایینتر و سرعت تولید بالاتر.
نگهداری آسان: در برابر لک و خطوخش مقاوم است و فقط نیاز به تمیزکاری ساده دارد.
کیفیت یکنواخت: برخلاف چوب، فاقد گره، ترک یا تغییر رنگ طبیعی است.
در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ پیشرفتهای چشمگیری در حوزه پایداری مشاهده شده است.پلیالها باعث افزایش سازگاری زیستمحیطی شدهاند. پلییورتانهای بدون ایزوسیانات (NIPU) نیز ایمنی را افزایش دادهاند.افزودنیهای ضدحریق جدید مبتنی بر فسفر، نیتروژن و سیلیکون (P/N/Si) عملکرد بهتری ارائه میدهند.روشهای نوین بازیافت نیز امکان تبدیل ضایعات فوم به مواد جدید را فراهم کردهاند.

جمعبندی در پلی یورتان طرح چوب
فوم طرح چوب نماد آینده مواد پایدار است، ترکیبی از زیبایی چوب و قدرت پلییورتان.نوآوریهای شرکت بسپار توسعه دوام شیمی تضمین میکند که محصولات این حوزه، باکیفیت، ایمن و دوستدار محیطزیست باقی بمانند. با گسترش فناوریهای سبز در سال ۲۰۲۵، این فوم نقش مهمی در حفاظت از جنگلها و ارتقای عملکرد صنعتی ایفا خواهد کرد.
سوالات متداول (FAQ)
عمدتاً از پلییورتان تشکیل شده که از واکنش پلیال و ایزوسیانات حاصل میشود
از ۱۶۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب، بسته به کاربرد قابل تنظیم است.
بله، بهویژه نمونههای زیستپایه که موجب کاهش جنگلزدایی و انتشار گازهای گلخانهای میشوند.